Het zat er al aan te komen. Op 26 januari is het wijzigingswetsvoorstel aangenomen door de Tweede Kamer. Het was al te voorzien in 2019 (zie column in de Staatscourant). De grootste criticasters van de in 2016 door de Tweede Kamer aangenomen wet (over de wet van toen zie deze artikelen in de Gemeentestem deel I en deel II), de koepels (VNG, IPO en UvW) en kabinet, leken immers akkoord met het wijzigingswetsvoorstel.
Grootste wijzigingen Woo
De eerste grote wijzigingen die met het wijzigingswetsvoorstel werden voorgesteld werden eerder al beschreven in dit blog. Belangrijkste wapenfeiten:
- De koepels vielen niet onder de Woo (artikel 2.2).
- Duidelijker werd wat actief openbaar moet worden gemaakt (artikel 3.3).
- Het documentenregister kwam te vervallen.
- De plicht tot actieve openbaarmaking werd weer (duidelijker) een inspanningsverplichting (artikel 3.1).
- Een meerjarenplan tot het op orde krijgen van de informatiehuishouding moest worden opgesteld met een adviescollege dat daar (tijdelijk op moest toezien) (artikel 6.2).
Impact “Ongekend Onrecht”
De Woo kan de laatste tijd in stroomversnelling, mede door alle ontwikkelingen rondom de kindertoeslagenaffaire en “Ongekend Onrecht”.
De initiatiefnemers zagen hun kans schoon om de eerder gesneuvelde Informatiecommissaris deels terug te laten komen in een aangepaste vorm van het adviescollege. Het kreeg de naam Adviescollege openbaarheid en informatiehuishouding om de verbreding van het takenpakket te onderstrepen. Het adviescollege krijgt een permanente status én een ombudsfunctie. Bepaalde personen, journalisten en onderzoekers, krijgen de mogelijkheid en klacht in te dienen over de afhandeling van Woo-verzoeken (zie o.a. dit blog). Zie voor wat opmerkingen bij dit college en de regeling deze update en dit blog.
Actieve openbaarmaking wordt makkelijker gemaakt doordat voor sommige documenten gewerkt kan worden met een overzicht (artikel 3.3a). Dwingend wordt voorgeschreven dat bestuursorganen gaan werken met een soort documentenregister (PLOOI, een platform van BZK)(artikel 3.3b).
Succesvolle amendementen
Vele amendementen verschenen nog in november en meer recent. De amendementen zelf en een meer uitvoerige analyse zijn te vinden c.q. te lezen in dit blog. Opvallende, aangenomen, amendementen verdienen een bespreking hier.
De persoonlijke beleidsopvattingen die voorafgegaan zijn aan ‘formele besluiten’ (van enkele bestuursorganen) moeten worden verstrekt (artikel 5.2, lid 3). Op het laatst is nog wel toegevoegd dat hier toch weer van kan worden afgeweken als schade aan het intern beraad kan worden aangetoond.
De bedrijfsgegevens zijn weer absoluut beschermd (artikel 5.1, lid 1). De mogelijke uitbreiding naar semipublieke instellingen (eerder geregeld in artikel 2.3) is geschrapt. Een grondslag wordt geboden voor overleg bij omvangrijke verzoeken (in een artikel 4.2a).